Elektrisch Schema Camper
Om te beginnen met jouw Camper Elektra Schema is het belangrijk om te weten uit welke onderdelen jouw elektrische installatie bestaat. Je moet bijvoorbeeld weten hoeveel zonnepanelen je wilt monteren, of je walstroom gaat gebruiken, of je tijdens het rijden jouw huishoudaccu laadt en wat je energieverbruikers zijn. Is dit voor jou nog onduidelijk? Bekijk dan eens on (e)Boek over elektriciteit in de camper. Ideaal als je niet zo goed waar je moet beginnen of wil je net wat extra informatie zoekt. We leggen alles uit, van A tot Z 🙂.
Inhoud
1. Elektriciteitsschema camper
Je wilt een eenvoudig en overzichtelijk schema maken. Met een elektriciteitsschema kun je namelijk gemakkelijk aflezen hoe jij al jouw elektrische apparaten aansluit, welke kabeldiktes je nodig hebt en welke zekeringen in het systeem geplaatst moeten worden. Om dit allemaal te kunnen bepalen, heb je de volgende gegevens nodig:
- Welke apparaten installeer je?
- Op welke plek in het elektrisch systeem installeer je deze?
- Wat is het maximale vermogen van elk apparaat?
- Wat is de afstand tussen het apparaat en de huishoudaccu?
Als je dit allemaal weet, dan is de volgende stap om te bepalen welke draaddiktes je nodig hebt om alle apparaten in het elektrische systeem op de juiste wijze met elkaar te verbinden.
2. Kabeldikte berekenen camper
Voor het berekenen van de kabeldikte heb je twee gegevens nodig:
- Het maximale vermogen (Watt) van elk apparaat.
Dit kun je vinden in de handleiding van het product, op het product zelf of op Google. Om de kabeldikte te bepalen, moeten we het vermogen (Watt) omrekenen naar stroomsterkte (Ampére). Dit doen we met de volgende formule: Watt / Volt = Ampère. Je kan hiervoor ook de calculator gebruiken. Zet in dit geval het dagelijks verbruik op 1 uur.
- De afstand van je apparaat naar de huishoudaccu of busbar/verdeelstrip.
Er gaan altijd twee kabels naar je apparaat: een positieve en negatieve kabel. Voor het berekenen van de afstand tellen we altijd de positieve en de negatieve kabel bij elkaar op.
Voorbeeld: Jouw omvormer staat op 50 cm afstand van de huishoudaccu. De lengte die je noteert voor de kabelberekening is in dit geval 100 cm.
Het in kaart brengen van een camper elektra schema inclusief bijbehorende kabeldiktes en zekeringen is een proces dat ingewikkeld is, heel veel tijd kost en waarbij je veel kennis van zaken nodig hebt. Speciaal voor jou hebben wij het camper elektra schema ontwikkeld. Deze heeft een ingebouwde calculator en berekent automatisch voor jou de draaddiktes en grootte van de zekeringen. Het resultaat is een duidelijk overzicht van welke onderdelen je allemaal moet bestellen. Daarnaast creëert het camper elektra schema een overzichtelijke weergave van jouw elektrisch systeem, wat de installatie veel eenvoudiger maakt.
Als de stroomsterktes en kabellengtes bekend zijn, kun je twee dingen doen: zelf alle kabeldiktes en zekeringen handmatig berekenen, of deze berekeningen eenvoudig automatisch laten berekenen in het camper elektra schema. We zouden het camper elektra schema zeker aanraden, omdat dit jou veel tijd, inleeswerk en moeite scheelt. We hebben een geautomatiseerd programma ontwikkeld, dat veiliger is dan alles handmatig zelf berekenen; met al deze ingewikkelde berekeningen is een foutje zo gemaakt!
Kabel dikte bepalen camper elektra
Voor het berekenen van de juiste draaddikte, heeft Victron een handige tabel ontwikkeld. In deze tabel kun je aflezen welke diameter geschikt is voor de kabels van en naar jouw elektrisch apparaat.
Voorbeeld: je hebt een apparaat met een maximaal vermogen van 40 Ampère. Dit apparaat staat op 2 meter afstand van je camper accu. Je hebt dus in totaal 4 meter kabel nodig. Het aflezen werkt als volgt: je kijkt in de rij tot 5 meter. Vervolgens rond je het amperage van jouw apparaat volgens de tabel af naar het eerstvolgende hogere amperage.
Voor jouw apparaat van 40 Ampère kijkt je dus bij de gegevens van 48 Ampère. Volgens de tabel gebruik je voor dit apparaat dus in principe een draaddikte van 16 mm². In de volksmond wordt dit ook wel een 16 kwadraats kabel genoemd.
Tip: in een elektrisch systeem heb je altijd te maken met een minimale draaddikte, om doorbranden te voorkomen. Deze kun je dus door middel van bovenstaande tabel berekenen. Een maximale draaddikte is echter minder van toepassing. Heb je volgens jouw berekening een kabel van 0,75 mm² nodig, maar heb je nog een stuk kabel van bijvoorbeeld 2,5 mm² liggen? Dan kun je deze indien gewenst ook prima gebruiken. Dat scheelt weer in de kosten!
Soort draad
In een bewegend voertuig gebruikt men altijd gevlochten koperdraad. Dit gevlochten koperdraad is namelijk flexibel en veel beter bestand tegen trillingen tijdens het rijden dan ‘gewoon’ koperdraad, dat je in huis gebruikt. Dit gewone koperdraad wordt ook wel een massieve kabel genoemd. Gebruik dus nooit een massieve kabel in de camper: de kans is reëel dat deze na verloop van tijd kapot trilt. En zie dan maar eens die ene kabelbreuk op te speuren!
Voor het aansluiten van 12 Volt applicaties is deze kabel een uitstekende keuze: VMVL kabel 2 x 2,5mm2. Het prettige aan deze kabel is een extra laag plastic: deze dient als bescherming en houdt de draden bij elkaar.
Voor de zwaardere apparaten zoals een omvormer of laadregelaar gebruik je een zogenoemde accukabel. Deze kabels variëren in dikte van 6 mm² tot 95 mm² en worden geleverd in de kleuren rood (plus) en zwart (min). Als je gebruik maakt van het camper elektra schema weet je precies hoeveel meter kabel je van elke dikte moet kopen.
Tip: bestel altijd minimaal 10% extra draadlengte, een foutje is immers zo gemaakt.
Ribbelbuis
Om je kabels te beveiligen, kun je het beste gebruik maken van een ribbelbuis. Gebruik bij voorkeur de zwarte versie. Deze is namelijk flexibeler en zal, vooral bij lage temperaturen, veel minder snel stug worden en vervolgens breken. De ‘normale’, gele ribbelbuis is eigenlijk niet bedoeld voor gebruik in een voertuig.
3. Zekeringen camper
Zekeringen zijn bedoeld om je elektrische circuit te beschermen tegen kortsluiting, brand etc. Als er kortsluiting of overbelasting plaatsvindt, gaat er een te hoge stroom door de kabel. Op het moment dat de stroom op de kabel hoger is dan wat de kabel aankan, dan ‘springt’ de zekering. In feite brandt de zekering dan door. En dit is wat je in het geval van een kortsluiting wilt.
Plaats je geen zekering? Dan blijft de stroomsterkte voor langere tijd hoger dan wat de kabel aankan en zal uiteindelijk de kabel doorbranden. In feite verbrandt de kabel en ontstaat er brand. Je leest het al: het is ontzettend belangrijk dat jouw elektrische systeem is voorzien van (de juiste) zekeringen!
Zekering grootte bepalen
Voor het bepalen van de grootte van een zekering en de juiste kabeldikte moet je de maximale stroomsterkte weten die door de kabel loopt. Hieronder nemen we je uitgebreid mee in een voorbeeld.
Voorbeeld: We nemen in dit voorbeeld hetzelfde apparaat dat we eerder hebben gebruikt bij het berekenen van de draaddikte, namelijk een apparaat met een piekbelasting van 40 Ampère. We hebben eerder berekend dat dit apparaat in totaal een 4 meter lange kabel met een dikte van 16 mm² nodig heeft. Met deze gegevens gaan we voor de zekering aan de slag.
Volgens de bovenstaande tabel van Victron is de maximale stroomsterkte van een kabel van 16 mm² 48 Ampère. Om de kabel te beschermen tegen doorbranden, mag de zekering nooit hoger zijn dan 48 Ampère. Gebruik je bijvoorbeeld een zekering van 50 of 60 Ampère? Dan zal bij kortsluiting alsnog de kabel gaan doorbranden, in plaats van de zekering.
Het kiezen van de juiste zekering doen we met de volgende berekening: maximaal vermogen apparaat * 1,2. Volgens deze berekening hebben we in het geval van een apparaat met 40 Ampère dus een zekering nodig van 40 * 1,2 = 48 Ampère. Deze zekering bestaat niet, dus we nemen de eerstvolgende, namelijk een zekering van 50 Ampère. Echter: nu overschrijden we de maximale stroomsterkte van de kabel, want die was 48 Ampère. Wat nu? In een eerdere tip lezen we dat het niet erg is om een dikkere kabel te gebruiken. In dit voorbeeld is het dus nodig om de 16 kwadraats kabel te veranderen in een kabel van 25 mm².
Conclusie: voor een apparaat met een maximaal vermogen van 40 Ampère dat op 2 meter afstand van de camper huishoudaccu staat, gebruik je een kabel met een dikte van 25 mm² met een zekering van 50 Ampère.
Zoals je kunt lezen in bovenstaand voorbeeld, kan het berekenen van alle kabeldiktes en zekeringen in jouw camper elektra systeem nogal ingewikkeld zijn. Het neemt veel tijd in beslag en het vergt de nodige kennis. Toch is het voor de veiligheid erg belangrijk dat dit juist gebeurt! We adviseren dan ook om het camper elektra schema te gebruiken. Deze tool berekent alles heel eenvoudig, snel en veilig!
In het kort
- Grootte zekering = maximale vermogen apparaat x 1,2.
- Kies de beschikbare zekering.
- Bekijk in de Victron tabel of de zekering niet de maximale stroomsterkte (Ampère) van de kabel overschrijdt en pas indien nodig de kabeldikte aan op de benodigde zekering.
Plaatsing van de zekering
Het is belangrijk om de zekering zo dicht mogelijk bij de bron van de energie te plaatsen. In het geval van de camper elektra is dit je huishoudaccu. In het camper elektra schema zie je snel en eenvoudig dat je de zekeringen zo dicht mogelijk bij de busbar/verdeelstrip plaatst. Plaats de hoofdzekering zo dicht mogelijk bij de huishoudaccu. Heb je een loodzuuraccu in de camper? Dan is deze zekering ideaal.
Verschillende soorten zekeringen
Je kunt op de markt verschillende zekeringen kopen. Er zijn namelijk steekzekeringen, midi/MEGA zekeringen en automatische zekeringen. Hieronder leggen we het verschil uit.
Steekzekeringen
Je weet inmiddels wel welke apparaten je allemaal in je camper wilt installeren. Al deze apparaten moet je zekeren tegen kortsluiting. Voor de ‘zwakkere’ apparaten in jouw elektrasysteem, dus jouw 12V-apparaten zoals de USB-laders, koelkast en de dieselkachel, gebruik je steekzekeringen. Steekzekeringen zijn ongeveer 2 cm groot en hebben twee pinnetjes. De steekzekeringen lopen over het algemeen van 2 Ampère tot 40 Ampère. De steekzekeringen plaats je in een zekeringhouder.
Zekeringhouder
Alle 12V-apparaten in jouw camper kun je eenvoudig aansluiten op een zekeringhouder. Je kunt tot 12 apparaten aansluiten en eenvoudig een gesprongen zekering terugvinden. Het fijne aan dit model is dat je de plus en min draden eenvoudig en overzichtelijk op de zekeringhouder kunt aansluiten. Ook de verbinding van de accu af en naar de accu toe is erg eenvoudig. Een echte aanrader!
Meer informatie op:
Midi/MEGA zekering
Dit type zekering gebruik je voor de zwaardere apparaten in jouw stroomcircuit en plaats je tussen de verbruiker (omvormer, acculader, etc) en de accu, of busbar/verdeelstrip. Deze zekering plaats je op de ‘ouderwetse’ manier. Je koopt namelijk een aparte houder en plaatst hier de zekering in.
4. Camper elektra schema
Als het goed is weet je nu de volgende zaken:- Op welke manier(en) je jouw huishoudaccu oplaadt.
- Welke omvormer voor jou geschikt is.
- Welke 12 volt apparaten je wilt gaan gebruiken.
- De plekken waar alle apparatuur geplaatst wordt.
- De lengte en diameter van je kabels.
- De grootte van je zekeringen.
Boodschappenlijstje
Je kunt nu bijna beginnen met het aanschaffen van alle benodigdheden en het aansluiten van alle apparaten. Voor je kunt beginnen heb je een aantal gereedschappen en onderdelen nodig. We hebben hieronder alle benodigdheden voor je opgesomd.
Victron producten tegen de laagste prijs? Check onze productvergelijker!
*De busbar of verdeelstrip is een geleidend stuk metaal waarop je kabels kunt aansluiten. Hierdoor wordt je bekabeling een stukje netter.
Het enige wat je nu nog moet doen, is het uittekenen van jouw elektrisch schema. Nog veel handiger is het om een camper elektra schema te kopen. Hiermee bespaar je heel veel tijd en moeite! Het resultaat is een handig overzicht van aankopen en de benodigde spullen!
Bestel jij veel bij Amazon? Maak dan gebruik van 30 dagen gratis Prime. Hiermee worden je pakketten sneller en vaak zonder kosten bezorgd.
5. Ons camper elektra schema
Het schema wat je hieronder ziet, is ons schema! En dat bestaat uit de volgende onderdelen:
- 2 x 100W zonnepanelen
- Een Ective SSI 15 4 in 1
- 20A DC-DC lader
- 1 x 100Ah Lithium huishoudaccu
- Een goedkope accu monitor
- 2 USB laders
- Medi/Mega zekeringhouder
- Waterpomp
- MaxxFan dakventilator
- Led verlichting
- Een Chinees dieselkachel
- Een Waeco crx80 koelkast
Lees onze reviews over o.a. de Ective SSI & Chinese dieselkachel!
Disclaimer: Camper-Elektra.com werkt samen met affiliate partijen, zoals Ective, Amazon en Renogy. Wanneer je iets koopt via een link op deze website, ontvangen we een kleine commissie. Jij betaalt echter precies hetzelfde! Op deze manier help jij ons met het onderhouden en uitbreiden van deze website. Dus: win-win!
13 gedachten over “Elektrisch Schema Camper”
Hoi, super uitleg. Heel veel hulp van gehad. Maar, hoe zit het precies met aarden? Wij maken gebruik van de Ective SSI en hebben de kabel die uit de CEE-invoerdoos komt aangesloten op een aardlekschakelaar. Is dat voldoende of moet je in de camper ook nog dingen aarden (12v is vanaf budbar verbonden met t chassis, maar stopcontacten bv?)? Zo ja, hoe doe je dat?
Groeten, Marijn
Hi Martijn,
Wij verbinden de groene/gele kabel die je doorverbindt via de aardlekschakelaar met het chassis. Ook het ‘ground’ punt van de SSI verbinden wij met een groen/gele kabel met het chassis.
Gijs
geachte
op uw schema met ECTIVE SSI 20 gebruikt u nog een een dc dc lader
deze Sen SI20 is toch een 4in1 en heeft een lader
moet tss de startaccu en de lifepo4 geen Victron Victron Cyrix-Li-ct 12/24-120A combiner geplaatst worden
mvg
serge
Hallo,
Voor het laden van lithiumaccu’s gebruiken wij altijd een DC-DC lader.
Hoi Gijs, ik lees met veel plezier op jullie site. Fijne en goede uitleg, veel geleerd.
Ik heb een vraag omtrent je keuze voor een Renogy accu. Je hebt een Ective SS1 15 en zonnepanelen van Ective. Is een accu van Ective, de 100ah LC LT dan geen logische optie? Of heb jij hier geen goede ervaring mee?
mvg, kees
Hi kees, leuk om te horen!
De accu waar je over schrijft kan worden geladen met vriestemperaturen. Is dit relevant voor jouw situatie?
Zelf gebruiken wij deze accu’s:
https://www.litime.de/products/litime-12v-100ah-tm-lifepo4-batterie-tieftemperaturschutz-fur-trollingmotoren?ref=camperelektra
. De accu’s van li-time kunnen niet worden geladen bij vrieskou, de BMS beschermt de accu indien de temperatuur onder het vriespunt komt.
Voor het geld van 1 renogy accu heb je 2 li-time accu’s 🙂
Groeten,
Gijs
PS, met de code “camper-elektra” krijg je 5% korting op je bestelling bij li-time!
Hoi Gijs, ik overweeg de CSI15 aan te schaffen. Ik heb de het camper elektra schema gekocht. klopt het dat er 2 dikke rode kabels en 2 dikke zwarte kabels met tussen de 2 rode kabels ieder een 50 A automaat zitten? Kan het zijn dat het bij het veranderen van het aantal zonnepanelen de aantallen niet overgenomen worden op de boodschappenlijst? (ik gebruik Chrome )
Hi,
In het oude schema zaten er inderdaad 2 automaten, in het nieuwe schema is deze vervangen voor een mega zekering. Het schema dient geopend te worden met adobe reader, via Chrome werkt het niet.
Voor verdere vragen is het handig als je een mailtje stuurt naar info@camper-elektra.com
Groetjes,
Gijs
leuk en leerzaam filmje. Als ik nu een off-grid systeem heb met 2 accu’s van ieder 42,6 volt (VOC) zou je ze nog steeds in serie zetten. Er is geen schaduwwerking. Accu is 24 volt.
Ik heb een MPPT laadregelaar met een VOC van 100 volt (minimum temperatuur) en 92 volt (25 graden Celsius).
Hoi Gijs, Dank voor berg aan informatie op deze site. Zeer leerzaam.
Er zijn alleen nog twee puntjes die mij niet geheel helder zijn.
Wanneer ik kijk naar het voorbeeld elektra schema:
1. Vanaf de dc-dc lader loopt een 16mm2 kabel naar een zekering van 60A. De max stroomsterkte voor een 16mm2 kabel is toch 48A. Brandt hier bij kortsluiting de kabel niet (potentieel) door?
2. Daarnaast zie ik bijvoorbeeld bij de “Refrigerator” een zekering van 20A. Ook dit is toch boven de max. stroomsterkte van de kabel? Zou je hier niet een 10A zekering kunnen gebruiken volgens de formule maximale vermorgen apparaat (5A) * 1,2 = 6A?
Groet, Jaap
Hi Jaap,
Als we de tabel van Victron aanhouden zou dit inderdaad een te kleine doorsnede zijn. Bij het camper elektra schema houden we zoveel mogelijk de aanbevolen kabel- en zekering-grootte aan, die de fabrikant voorschrijft. In het geval van de Victron Orion 12-12 | 30 DC-DC lader schrijft Victron een zekering van 60A voor en een maximale kabeldikte van 16mm2.
Voor de koelkast met een 20A zekering is het belangrijk om rekening te houden met aanloopstromen.
Waarom een 20A Zekering?
Aanloopstroom van de Koelkast: Koelkasten hebben vaak een hoge aanloopstroom wanneer ze opstarten, wat kan leiden tot kortstondige pieken in de stroomsterkte die veel hoger zijn dan de nominale stroom tijdens normaal gebruik. De 20A zekering zorgt ervoor dat de koelkast zonder problemen kan opstarten.
Berekening van de Zekering: Hoewel je correct hebt opgemerkt dat de continue stroom van de koelkast rond de 5A ligt, moet de zekering deze aanloopstromen kunnen verdragen. De formule die je noemt (5A * 1,2 = 6A) is nuttig voor het bepalen van de continue belasting, maar houdt geen rekening met de korte piekbelastingen tijdens het opstarten.
Hi Gijs,
We hebben veel aan jullie site en de informatie die erop staat. Ik heb een lijst gemaakt van alle 12v apparaten die we in onze zelfbouw camper willen opnemen, maar dan kom ik ver over de 12 apparaten uit (dan tel ik elk led lampje, led strip, elke USB lader en alle apparaten zoals de waterpomp, koelkast, maxxfan, enzovoort als 1 individueel apparaat). Ik lees op veel sites dat het verstandig is om elk apparaat los te zekeren, maar dat betekent dat ik direct naar een tweede zekeringkastje zou moeten. Klopt dit, of hebben jullie meerdere apparaten gekoppeld aan 1 zekeringslot in de 12v zekering kast?
Groeten
Wouter
Hi Wouter,
Dat hoeft in principe niet. Persoonlijk sluit ik de verlichting aan in groepen. Bijvoorbeeld 4 spotjes parallel aangesloten, te bedienen met een dimmer; aangesloten op 1 zekering. Hetzelfde voor bijvoorbeeld je led strippen. Ook usb laders/leeslampjes kun je parallel aansluiten. Houdt hier wel rekening met de stroomsterkte, zekering grootte en draaddikte.
Gijs