Huishoudaccu camper
De huishoudaccu is het ‘kloppend hart’ van jouw elektrische systeem! In het voorgaande blogbericht heb je al wat geleerd over de huishoudaccu. Simpel uitgelegd: Het slaat jouw opgewekte energie op!
Inhoud
1. Hoe werkt een camper huishoudaccu?
Een camper huishoudaccu is een extra accu naast de startaccu van het voertuig. Je kunt deze op verschillende manieren opladen. Op deze accu sluit je de elektrische apparaten van jouw camper aan (zoals verlichting en de koelkast) zonder dat dit de startaccu leegtrekt.
p.s. in ons (e)Boek Camper Elektra leggen we alles, stap voor stap, tot in detail uit.
Huishoudaccu’s worden geleverd in verschillende spanning (Volt), waarbij 12V veruit het meest wordt gebruikt. Dit blog is gebaseerd op een accu van 12V. De capaciteit van de accu wordt uitgedrukt in ampère-uur (Ah).
Welke huishoudaccu voor jou geschikt is, bespreken we in hoofdstuk 4.
Belangrijk: de meeste loodzuur accu’s kunnen maar tot 50% ontladen.
2. Uit welke camper accu’s kan ik kiezen?
Er zijn verschillende camper accu’s die je als huishoudaccu kunt gebruiken. Deze verschillende soorten camper accu’s staan hieronder overzichtelijk op een rij, zodat jij een goede keuze kunt maken. Ook leggen we uit hoe je meerdere camper accu’s met elkaar kunt verbinden en wat de voor- en nadelen hiervan zijn.
Camper accu’s kun je verdelen in twee types, namelijk accu’s op basis van loodzuur of lithium.
Loodzuur accu’s
Loodzuur accu’s werken op basis van zwavelzuur en loden platen. Hierdoor zijn ze erg zwaar. Er zijn drie soorten u’s: Semi-tractie, AGM en Gel. Belangrijk: de meeste loodzuur accu’s kunnen maar tot 50% ontladen.
Lithium (LiFePO4)
Deze accu bestaat uit lithium (Li), ijzer (Fe) en fosfaat (PO4). Het is de nieuwste techniek. Ze zijn erg compact, licht en gaan langer mee dan loodzuur accu’s.
Soorten camper accu’s
Om in het doolhof van verschillende soorten camperaccu’s een juiste keuze te kunnen maken, is het belangrijk om te weten welke soorten er allemaal zijn. Hieronder leggen we dit uit en beschrijven we de voor- en nadelen van iedere soort accu.
Kijk ook goed waar je een camper accu koopt. Met name bij Lithium accu’s zijn er erg veel opties, variërend van verkopers uit China tot luxe merken als SuperB in Nederland. Bedenk wel dat de bouwkwaliteit erg kan varieeren. Met name op Amazon en AliExpress staat ook genoeg waarbij de kwaliteit discutabel is en vaak via (Chinese) verkopers aangeboden wordt.
Semi-tractie accu
Een semi-tractie accu is speciaal ontworpen voor regelmatige diepe ontlading en daarmee erg geschikt als camperaccu. Een semi-tractie accu kan worden ontladen tot 80%. Maar om de levensduur te verlengen, kun je deze soort accu beter tot maximaal 50% ontladen.
Voordelen: Semi-tractie accu’s zijn goedkoper dan AGM-accu’s en hebben in de meeste gevallen geen onderhoud nodig.
Nadelen: een 235Ah semi-tractie accu weegt al snel zo’n 60 kg en daarmee is het gewicht een nadeel van deze accu. Qua grootte is deze accu ook groter dan andere soorten. Ook is de levensduur van een semi-tractie accu korter dan een AGM-accu.
AGM accu
Een AGM-accu (Absorbed Glass Mat) is uitgerust met speciale glasvezelmatten.
Voordelen: door de speciale glasvezelmatten kunnen de accu’s niet lekken en deze accu kun je daarom in elke gewenste positie bevestigen. Ze zijn bestemd tegen hoge én lage temperaturen, hebben weinig zelfontlading en blijven daarom lang bruikbaar.
Nadelen: AGM-accu’s zijn duurder dan semi-tractie accu’s. Ze zijn net als semi-tractie accu’s erg zwaar en kunnen tot 50% worden ontladen. Ten opzichte van een lithium accu heeft een AGM-accu een kortere levensduur en is op lange termijn daarom duurder. AGM-accu’s worden onder kampeerders het meest gebruikt als camper huishoudaccu.
Gel accu
Het aanwezige elektrolyt in een gelaccu is in tegenstelling tot bijvoorbeeld een AGM-accu niet opgeslagen in glasvezelmatten, maar in een gel. De gel zit in en rondom de scheidingsplaten van de accu.
Voordelen: Gel accu’s zijn net als AGM-accu’s volledig gesloten. De accu’s kunnen hierdoor niet lekken en ook in elke gewenste positie worden bevestigd. Ze zijn bestemd tegen hoge én lage temperaturen, hebben weinig zelfontlading en blijven daarom lang bruikbaar. Een gelaccu kan tot wel 12 jaar meegaan.
Nadelen: gel accu’s zijn duurder dan semi-tractie accu’s, zijn ook zwaar en kunnen ook tot 50% worden ontladen. Een gel accu kan niet goed tegen te hoge stromen en daarom kun je een gel accu niet te snel laden en ontladen. Om deze reden kiest men eerder voor een AGM-accu dan voor een gelaccu.
Lithium (LiFePO4)
Dit type accu is al een aantal jaar op de markt en wint bij kampeerders steeds meer terrein. De techniek van deze soort accu is gebaseerd op lithium ijzerfosfaat.
Voordelen: Deze accu’s kunnen tot 95% worden ontladen, zijn qua gewicht relatief licht en gaan erg lang mee. Een ander voordeel van lithium accu’s is de lage interne weerstand. Hierdoor laad je de accu snel op tot 100% en heeft het een hoge ontlaadstroom. Hierdoor is het mogelijk om bijvoorbeeld te koken op inductie.
Een lithiumaccu is voor de meeste camperaars aan te raden: Veel energie tegen een compacte bouwvorm en gewicht. Daardoor kun je (veel) langer vrijstaan en sneller laden. Sta je vrijwel altijd aan de paal? Dan voegt een lithium accu weinig toe en ben je meestal beter af met een loodaccu.
Ga je ook vaak in de winter weg? Kijk dan naar de plek van de accu. Een lithium accu kan niet geladen worden bij lage temperaturen, modellen met ingebouwde verwarming of
In de zomer van 2022 verwisselden wij onze semi-tractie accu voor een Lithium accu. Wij zouden iedereen een lithium accu aanraden. Een lithium accu in je camper is een uitstekende keuze voor lange termijn.
Tip: Controleer of jouw lithium accu voorzien is van een Battery Management System (BMS). Dit systeem beveiligt tegen een te grote lading en ontlading. Daarnaast zorgt het BMS voor het beheer van de cellen die in een accu zitten. Een goed BMS zal bijvoorbeeld ook beschermen tegen het laden bij te lage temperaturen: De meeste lithiumsoorten mogen niet geladen worden bij lage (<0) temperaturen.
Serie- en parallelschakeling
Soms komt het voor dat je meerdere accu’s met elkaar wilt verbinden. Dit kan door middel van serie- of parallelschakeling. Hieronder staat meer uitleg over wat dit is en wat de voor- en nadelen zijn.
Serieschakeling
Bij een serieschakeling verbind je de min van de ene accu (-) met de plus (+) van de andere accu. Bij deze schakeling wordt de spanning (Volt) van beide accu’s bij elkaar opgeteld. De capaciteit (Ah) blijft hetzelfde.
Voordelen serieschakeling
- Een hoger voltage resulteert in een lager stroomverbruik
- Door een lager stroomverbruik kun je dunnere kabels gebruiken
Nadelen serieschakeling
- Je producten moeten geschikt zijn voor 24 Volt
- Je hebt een speciale omvormer nodig om 12 Volt-producten te gebruiken
- Het is niet altijd geschikt voor lithium accu’s; controleer de handleiding.
Parallelschakeling
Bij een parallelschakeling verbind je de plus van de ene accu (+) met de plus (+) van de andere accu. De spanning (Volt) blijft hetzelfde, maar de capaciteit (Ah) wordt verdubbeld. De meeste camperaccu’s zijn parallel geschakeld, omdat 12V het meest gebruikelijke is.
Voordelen parallelschakeling
- De capaciteit wordt verdubbeld
- Als één camper accu defect raakt, kan de andere accu nog stroom leveren; je hebt dus altijd een back-up
Nadeel parallelschakeling
- Lager voltage resulteert in hoger stroomverbruik dus heb je dikkere kabels nodig.
De meeste huishoudaccu’s zijn parallel geschakeld, omdat het verbruik hierbij vaak laag blijft (<3000 Watt). Met een hoger stroomverbruik (>3000 Watt) kun je er voor kiezen om je camperaccu’s in serie te schakelen, zodat je dunnere kabels kunt gebruiken.
- Probeer altijd identieke kabels (lengte/diameter) te gebruiken, zodat de weerstand hetzelfde blijft.
- Gebruik geen accu’s van verschillende merken/modellen met elkaar.
- Gebruik geen accu’s van verschillende leeftijden met elkaar.
Tip: vraag aan je leverancier of je accu’s van hetzelfde batchnummer kunt krijgen.
3. Extra informatie over camper huishoudaccu’s
In dit hoofdstuk staat beschreven waar je nog meer rekening mee moet houden, voordat je een camper huishoudaccu aanschaft.
Huishoudaccu camper opladen
Zoals in de vorige blog besproken, kun je een camperaccu op drie verschillende manieren opladen: via de dynamo, zonnepanelen of walstroom. Deze apparaten laden je camperaccu met een bepaalde spanning op. Bij sommige (oplaad)apparaten kun je zelf de spanning programmeren, maar sommige hebben ook een vooraf ingesteld spanning.
Jouw huishoudaccu zal ook met een bepaalde spanning worden opgeladen. Dit noemt men een laadprofiel. Het is dus raadzaam om vooraf te bekijken of jouw (oplaad)apparaten geschikt zijn voor jouw huishoudaccu.
Hieronder worden de laadprofielen van loodzuur– en lithium accu’s uitgelicht.
Loodzuur accu’s (semi-tractie, AGM en gel)
1e stadium: bulk
Tussen de 0% en 85% wordt er gebruik gemaakt van ‘bulk charge’. De weerstand van de accu is laag en kan daarom veel energie opslaan. Naarmate de camperaccu voller wordt, zal de weerstand oplopen en de snelheid van het laden afnemen.
2e stadium: absorptie
Rond de 85% wordt de weerstand hoger en kun je aflezen dat het voltage hoog is, maar de laadstroom laag. Het voltage ligt gemiddeld rond de 14,7 Volt.
3e stadium: druppel
Als de accu vol is, wordt hij op (onderhouds)spanning gehouden. Dit ligt gemiddeld rond de 13,8 Volt.
lithium accu’s (LiFePO4)
1e stadium: bulk
Dit stadium is geheel hetzelfde als bij loodzuur accu’s.
2e stadium: absorptie
Rond de 85% wordt er voor deze accu een laadspanning tussen de 14,2 en 14,4 Volt geadviseerd.
3e stadium: druppel
Zodra de accu volledig is opgeladen, wordt het voltage verlaagd naar 13,5 Volt. Hiermee zal de accu niet echt geladen worden, maar zal de lader wel de verbruikers voeden, zonder (veel) stroom uit de accu te halen
Raadpleeg jouw handleiding voor de juiste laadspanning, of neem contact op met je leverancier.
Hoe groot (hoeveel Ampère) moet mijn acculader zijn?
De laadstroom moet bij voorkeur niet hoger zijn dan 20% van de accucapaciteit. Voor een accu van 100Ah heb je dus een acculader nodig van maximaal 20 Ampère. De temperatuur van een loodzuur accu zal met meer dan 10°C toenemen als de laadstroom dit percentage overschrijdt, wat resulteert in een kortere levensduur van jouw accu. Bij een lithium accu kun je zonder problemen ook met hogere stromen laden! (Dat is ook 1 van de voordelen)
Omvormer
Loodzuur accu’s
Als jij van plan bent een apparaat te gaan gebruiken dat veel vermogen vraagt, is het raadzaam je huishoudaccu daarop te berekenen. Als vuistregel kun je aanhouden dat het vermogen van de omvormer (Watt) maximaal vijf keer de capaciteit van de accu (Ah) mag bedragen. Een accu van 100Ah kan dus maximaal een omvormer van 500 Watt aan. Victron heeft hierover een bericht gepubliceerd voor degene die hier meer over willen weten.
Lithium accu’s
Deze accu’s zijn geschikt voor hogere ontlaadstromen. Als vuistregel kun je aanhouden: accucapaciteit = maximale ontlaadstroom. Een accu van 100Ah kan dus maximaal met 100 Ampère (1200 Watt) worden ontladen.
Dit kan per merk verschillen, dus controleer altijd de handleiding.
Bevestiging camper accu
Een loodzuur accu van 200Ah weegt al snel zo’n 60 kg. Dit wil je dus niet los in je camper hebben liggen! Het is dan ook belangrijk om jouw camperaccu goed vast te zetten. Er zijn verschillende manieren om de accu te bevestigen, bijvoorbeeld met een accu bak. Wij hebben zelf een accubak gemaakt van reststukken van een aluminium hoekprofiel en een spanband.
Kabeldiktes en zekeringen
Ook is het belangrijk om de juiste kabeldiktes en zekeringen te gebruiken, in de blog over het elektrische schema wordt daar uitgebreid op in gegaan.
Het Camper Elektra Schema berekent automatisch jouw kabeldiktes en de grootte van jouw zekeringen.
Levensduur camper huishoudaccu
Je wilt natuurlijk dat je huishoudaccu zo lang mogelijk meegaat! De levensduur van accu’s wordt gemeten in laadcycli. Één laadcycli is het ontladen van de accu tot 0% en het hierna weer laden tot 100%. Tweemaal ontladen tot 50% en weer laden tot 100% is ook één cycli, enzovoorts.
Loodzuur accu
Om de levensduur te waarborgen, is het raadzaam om je huishoudaccu niet dieper te ontladen dan 50%. Bij 50% ontlading is de levensduur van een AGM accu ongeveer 600 laadcycli. Bij 80% ontlading zal de levensduur verkorten naar 400 laadcycli.
Lithium accu
Deze accu’s zijn gemaakt om dieper te kunnen ontladen dan loodzuur accu’s. Als je deze accu’s tot 80% ontlaadt, is de levensduur ongeveer 2.500 laadcycli. Ontlaad je de accu tot 50%, dan verdubbel je de levensduur tot maar liefst 5.000 laadcycli!
Temperatuur
Loodzuur accu’s
De temperatuur heeft ook invloed op de levensduur van je camperaccu. Bij een temperatuur van 20°C zal de levensduur van bijvoorbeeld een AGM-accu tussen de 7 en 10 jaar liggen. Bij 30°C ligt de levensduur op 4 jaar en bij 40°C op 2 jaar.
Lithium accu’s
Deze accu’s ontladen tussen een temperatuur van -20°C tot +50°C en laden tussen een temperatuur van +0°C tot +45°C. Goed om rekening mee te houden als je bijvoorbeeld je camper meeneemt op wintersport! Tegenwoordig zijn er ook lithium accu’s met ingebouwde verwarming. Dit kan verschillen per merk, dus controleer de altijd handleiding.
Bron:
Victron datasheet lood accu’s
Victron datasheet Lithium accu’s
4. Kies jouw camperaccu
Welke camper accu voor jou geschikt is, hangt van een aantal factoren af:
- Hoeveel energie jij dagelijks verbruikt;
- Hoeveel dagen je ‘off-grid’, ofwel vrij wilt staan;
- Wat je budget is.
Je kunt onze calculator voor de eerste twee punten gebruiken, zodat jouw benodigde accucapaciteit (Ah) automatisch wordt berekend!
Om je te helpen bij jouw keuze, hebben we een handig overzicht gemaakt. Hierin kun je de verschillende camperaccu’s eenvoudig vergelijken.
5. Onze keuze
Het liefst hadden wij, vanwege de vele voordelen, natuurlijk gekozen voor een lithium accu. Ons budget stond dit echter niet toe.
Onze keuze voor een huishoudaccu hebben we gebaseerd op ons budget en het werd de semi-tractie accu. De grootte van onze accu is 230 Ah. Ons geschatte verbruik lag rond de 60 Ampère per dag. Daarnaast wilden wij graag – zonder zon – twee dagen vrij staan. Een semi-tractie accu van 230 Ah paste perfect binnen dit plaatje.
Een jaar later blijkt dat we een gemiddeld verbruik van 40 Ampère per dag hebben, dus kunnen we drie dagen vrij staan. Dat is mooi meegenomen!
In de zomer van 2022 hebben we onze semi-tractie accu verwisseld voor een Lithium accu. Zoals je eerder hebt kunnen lezen, heeft een lithium accu veel voordelen: deze is lichter, laadt sneller op en neemt minder ruimte in beslag.
Wil je de huishoudaccu netjes in een elektra schema plaatsen? Dat kan! En om je een handje te helpen, hebben we een bestand ontwikkeld waar je jouw unieke schema in kunt ontwerpen.
Nu je weet welk type camperaccu voor jou geschikt is, gaan we door naar het volgende onderwerp: de zonnepanelen.
Dit hangt af van jouw verbruik en hoeveel dagen je zonder stroom wilt staan!
Wij verbruiken gemiddeld 30Ah per dag en willen drie dagen zonder stroom kunnen staan. Onze keuze is daarom gevallen op een 100Ah lithium accu.
Hoe groot jouw accucapaciteit moet zijn kun je eenvoudig berekenen met onze calculator!
Een lithium accu.
Vergeleken met een loodzuur accu heeft een lithium accu verschillende voordelen: deze is lichter, kan dieper ontladen, laadt sneller op en neemt minder ruimte in beslag.
Dit is afhankelijk van het gebruik en de kwaliteit van de accu.
AGM accu’s: 600 laad cycli of een levensduur van 7 to 10 jaar
Gel accu’s: 700 laad cycli of een levensduur van 7 to 12 jaar
Semi-Tractie accu’s: 500 laad cycli of een levensduur van 3 to 5 jaar
Lithium accu’s: 2500 laad cycli of een levensduur van 15 to 20 jaar
Disclaimer: Camper-Elektra.com werkt samen met affiliate partijen, zoals Ective, Amazon en Renogy. Wanneer je iets koopt via een link op deze website, ontvangen we een kleine commissie. Jij betaalt echter precies hetzelfde! Op deze manier help jij ons met het onderhouden en uitbreiden van deze website. Dus: win-win!
2 gedachten over “Huishoudaccu camper: Welke is geschikt voor jouw camper?”
hallo wil graag je schema kopen, maar zou graag paar aanpassingen willen doorspreken (2x setje (verschillende) zonnepanelen, geen camper maar tuinhuisje met aggregaat, MultiplusII en graag monitoren via cerbo GX.
Kan dat?
Gr Eric
Hi Eric,
Dat gaat helaas niet met ons schema.
Klinkt wel als een leuk project, succes!
Gijs