Zonnepanelen en laadregelaars voor campers
Hoe lekker is het als jouw accu oplaadt als het zonnetje schijnt? Een zonnepaneel vind je dan ook op bijna elke camper terug. En terecht! Je bent (veel) minder afhankelijk van walstroom of opladen via een dynamo en het is ook nog eens hartstikke milieuvriendelijk! En wist je dat jouw zonnepaneel ook stroom kan leveren als het bewolkt is?
1. Hoe werkt een camper zonnepaneel?
Zodra UV-straling op een camper zonnepaneel valt, wekt het zonnepaneel elektriciteit op. De opgewekte spanning ligt gemiddeld tussen 16 en een paar honderd Volt, afhankelijk van de grootte van je installatie. Deze spanning wordt vervolgens naar een apparaat gestuurd, ook wel de laadregelaar genoemd. De laadregelaar zorgt ervoor dat de accu met de juiste spanning wordt opgeladen; je kan zonnepanelen namelijk niet rechtstreeks op je accu aansluiten!
p.s. in ons (e)Boek Camper Elektra leggen we alles, stap voor stap, tot in detail uit.
Later in dit blog leggen we meer uit over een laadregelaar, maar eerst focussen we ons op de zonnepanelen.
Inhoud
Hoe levert een camper zonnepaneel optimaal stroom?
Het is moeilijk om de perfecte omstandigheid te bereiken waarin jouw zonnepanelen de capaciteit voor 100% benutten en dus maximaal stroom opwekken. Hoeveel stroom de panelen opwekken, is namelijk afhankelijk van een aantal factoren:
Stand van het camper zonnepaneel: Het optimale rendement behaal je onder een hoek van 35 graden ten opzichte van de zon, dus waarbij de panelen op het zuiden gericht zijn. Helaas is deze hoek op het dak van je camper niet zo makkelijk te behalen, omdat jouw camper zonnepanelen meestal plat gemonteerd zijn.
Jaargetijden & weersomstandigheden: In de zomer is het rendement doorgaans hoger dan in de winter; in de zomer is het immers langer licht, staat de zon hoger en zendt het meer straling uit. En vanzelfsprekend behaal je op een bewolkte dag niet het maximale rendement.
Vermogen en kwaliteit van het camper zonnepaneel: Hoe meer wattage het camper zonnepaneel heeft, des te meer energie deze opwekt. Ook is de kwaliteit van het paneel belangrijk: een hoge efficiëntie = meer rendement.
In deze video test ik de verschillen tussen een flexibel & star zonnepaneel, serie- & parallelschakeling en een MPPT- & PWM-laadregelaar.
2. Uit welke camper zonnepanelen kan ik kiezen?
Er zijn ontelbare merken en webshops die camper zonnepanelen verkopen. Welke moet je nu kiezen? In hoofdstuk 3 kun je de calculator gebruiken om erachter te komen hoeveel Watt aan zonnepanelen jij nodig hebt. In dit hoofdstuk leggen we eerst uit welke soorten camper zonnepanelen er beschikbaar zijn.
Glaspanelen
Op dit moment zijn glaspanelen de meest gebruikte camper zonnepanelen. Een glaspaneel bestaat uit een laag van glas, met daarachter een laag zonnecellen en een kunststof folie. Vervolgens heb je twee varianten glaspanelen: monokristallijn en polykristallijn.
Monokristallijn
Monokristallijne zonnepanelen hebben de volgende eigenschappen:
- Deze zonnepanelen zijn gemaakt van een enkele kristallijne siliciumstaaf;
- Monokristallijne zonnepanelen zijn efficiënter in vergelijking met polykristallijne zonnepanelen;
- Doordat monokristallijne zonnepanelen efficiënter zijn, hebben ze voor een gelijkwaardig rendement minder dakoppervlak nodig;
- Monokristallijne zonnepanelen zijn te herkennen aan een zwarte tint;
- Monokristallijne zonnepanelen zijn duurder dan polykristallijne zonnepanelen.
Polykristallijne
Polykristallijne zonnepanelen hebben de volgende eigenschappen:
- Deze zonnepanelen zijn gemaakt van meerdere stukken silicium;
- Polykristallijne zonnepanelen zijn minder efficiënt ten opzichte van monokristallijne zonnepanelen;
- Polykristallijne zonnepanelen hebben hierdoor meer dakoppervlak nodig voor een gelijkwaardig rendement;
- Polykristallijne zonnepanelen zijn te herkennen aan een blauwe tint;
- Polykristallijne zonnepanelen zijn goedkoper dan monokristallijne zonnepanelen.
Naast de glaspanelen zijn er ook nog twee minder gebruikte varianten, die in sommige gevallen zeker het overwegen waard zijn:
Flexibele camper zonnepanelen
Flexibele camper zonnepanelen hebben de volgende eigenschappen:
- Flexibele panelen zijn ideaal voor gebogen oppervlaktes;
- Flexibele panelen verhogen nauwelijks de hoogte van je voertuig;
- Flexibele panelen zijn gemakkelijk te monteren;
- Flexibele panelen zijn lichter dan glaspanelen.
Goede flexibele panelen zijn prijzig. Veel goedkopere panelen zijn matige kwaliteit en hebben vaak een relatief korte levensduur. Als gevolg van krimpen/uitzetten zullen ze intern uiteindelijk ‘breken’, en de toplaag is gevoelig voor UV instraling en zal dof uitslaan, waardoor de opbrengst na enkele jaren al drastisch terugloopt.
De betere panelen zijn voorzien van een aluminium ondergrond (plaat) en een stevigere toplaag (EFTE). Hier hangt echter een prijskaartje aan.
Opvouwbare camper zonnepanelen
Opvouwbare camper zonnepanelen hebben de volgende eigenschappen:
- Opvouwbare panelen zijn een goed alternatief als je geen ruimte op je dak hebt;
- Opvouwbare panelen kun je in de zon plaatsen, terwijl jij jouw camper lekker koel in de schaduw parkeert!
Camper zonnepanelen in serie- of parallel geschakeld?
Het aansluiten van meerdere zonnepanelen op jouw camper kun je op twee manieren doen, namelijk serie of parallel geschakeld. Welke schakeling voor jou het meest geschikt is? Dat hangt van een aantal factoren af.
Serieschakeling
Bij een serieschakeling verbind je de plus (+) van de ene zonnepaneel met de min (-) van de andere zonnepaneel. Dit zorgt voor een eenvoudige installatie. Als je voor een serieschakeling kiest, tel je de spanning (Volt) van beide zonnepanelen bij elkaar op. De stroomsterkte (Ampère) blijft hetzelfde. Een nadeel is dat deze schakeling gevoelig is voor schaduwvorming. Als één van de camper zonnepanelen een beetje in de schaduw staat, beïnvloedt dit de gehele installatie en wek je minder energie op.
Voordelen serieschakeling
- Eenvoudige installatie
- Weinig verlies
Nadeel serieschakeling
- Gevoelig voor schaduwvorming
Parallelschakeling
Bij een parallelschakeling verbind je de plus (+) van het ene zonnepaneel met de plus (+) van het andere zonnepaneel. De minnen (-) worden dus ook met elkaar verbonden. Deze schakeling zorgt voor een lage spanning met hogere stroomsterkte. Het nadeel hiervan is dat het minder rendabel is.
Doordat je de plus (+) met de plus (+) en de min (-) met de min (-) verbindt, heb je een aparte adapters nodig en dit maakt de installatie iets duurder.
Voordeel parallelschakeling
- Minder gevoelig voor schaduwvorming
Nadelen parallelschakeling
- Je hebt een aparte adapter nodig
- Het is een duurdere oplossing dan serieschakeling
- Je hebt een dikkere kabel nodig bij meerdere panelen i.v.m. oplopende stroomsterkte
3. Extra informatie
In dit hoofdstuk staat uitgelegd waar je nog meer rekening mee moet houden, voordat jij jouw camper zonnepanelen aanschaft.
Geschat verbruik/vermogen van jouw camper zonnepaneel
Om te berekenen hoeveel vermogen aan camper zonnepanelen jij nodig hebt, is het eerst handig om te weten hoeveel stroom jij dagelijks verbruikt. Om dit te berekenen, bedenk je eerst welke apparaten jij allemaal in jouw camper gebruikt. Ook bedenk je hoeveel uur per dag je deze apparaten gebruikt. De volgende stap is om deze gegevens in te vullen in dit programma.
Met dit programma bereken je eenvoudig jouw geschatte verbruik en daarbij behorende zonnepanelen (en nog een aantal andere zaken!).
Om je een handje te helpen, kun je ons verbruik als voorbeeld nemen. Klik op: Lot en Gijs op reis verbruik
Bevestiging zonnepanelen camper
Je hebt misschien wel eens een video gezien of een verhaal gehoord dat iemand tijdens het rijden door de druk van de wind zijn zonnepaneel verliest. Dit is iets wat je absoluut niet wilt, want het is levensgevaarlijk! Het is heel belangrijk om jouw zonnepanelen goed te bevestigen.
Eén van de manieren om dit te doen is om gebruik te maken van een dakspoiler i.c.m. zijbeugels. Deze plastic profielen zijn ideaal voor het monteren van je zonnepaneel. Deze profielen kit je vast op het dak van je camper. Gebruik hiervoor de juiste activator en kit!
Verder is het belangrijk om de juiste kabeldiktes en zekeringen te gebruiken. Deze blogpost gaat daar verder op in. Het Camper Elektra Schema berekent automatisch voor jouw de kabeldiktes en zekeringgroottes.
4. Laadregelaar camper
Nu je de zonnepanelen voor jouw camper hebt gekozen, moeten deze op een apparaat aangesloten worden, ook wel een laadregelaar genoemd. Zoals eerder beschreven, kun je jouw zonnepanelen niet rechtstreeks op je accu aansluiten. De accu dient namelijk te worden opgeladen met de juiste laadspanning. En een laadregelaar zorgt hiervoor! Er zijn twee type laadregelaars: MPPT & PWM.
MPPT
MPPT staat voor Maximum Power Point Tracking. Deze techniek zorgt ervoor dat de regelaar de maximale energie uit je zonnepaneel haalt. Met een MPPT-regelaar haal jij dus het maximale rendement uit je zonnepanelen.
PWM
PWM staat voor Pulse Width Modulation en staat bekend om een minder geavanceerde techniek. PWM laders worden tegenwoordig nog zelden gebruikt.
Victron staat bekend om hun uitstekende kwaliteit, de SmartSolar MPPT laadregelaar is hun meest geavanceerde laadregelaar tot nu toe.
Hoe groot moet mijn MPPT laadregelaar zijn?
Alle MPPT laadregelaars hebben een maximale ingangsspanning (gele pijl) en stroomsterkte(rode pijl). Het is belangrijk om binnen deze waardes te blijven!
Om te berekenen hoeveel spanning en stroomsterkte jouw MPPT laadregelaar nodig heeft, is het handig om eerst je zonnepanelen te kiezen.
Juiste zonnepanelen gevonden? Top! Bestudeer je datasheet en ga opzoek naar open de klemspanning of Voc.
We nemen dit 100W Renogy zonnepaneel als voorbeeld:
Dit zonnepaneel heeft een Voc van 24.3V bij een temperatuur van 25 °C. Als de buitentemperatuur zakt zal de Voc toenemen. Het is gebruikelijk om 15% bij het Voc op te tellen om te zorgen dat de laadregelaar ook bij lage temperaturen functioneert.
24,3V + 15% = 27,9V
Nu weet je aan welke spanning jouw MPPT laadregelaar moet voldoen, is het nu tijd om de stroomsterkte te berekenen. Dat doen we met de volgende formule: stroomsterkte(A) = vermogen(W) / spanning(V).
100W / 12V = 8,3A
Voor een enkel zonnepaneel heb je een laadregelaar nodig van minimaal 27,9V en 8,3A.
Bekijk onze prijsvergelijker voor de goedkoopste Victron MPPT laadregelaars!
Kan een MPPT-laadregelaar 2 accu’s opladen?
Jazeker! Er bestaan laadregelaars die twee verschillende accu’s kunnen opladen. Dit is erg handig voor wanneer je de start- en huishoudaccu wilt laden!
5. Het maken van jouw keuze
Om tot jouw keuze te komen, moet je eerst jouw geschatte verbruik inzichtelijk maken.
Dit is heel eenvoudig door gebruik te maken van de calculator. Het enige wat jij hoeft te doen? Maak een lijstje van de apparaten die jij in de camper wilt gebruiken én hoelang je elk apparaat per dag gebruikt. Vervolgens voer je deze gegevens in de calculator in. Eitje toch?
Heb je het ideale vermogen van jouw zonnepanelen berekend, maar heb je niet genoeg ruimte op het dak om deze zonnepanelen op je camper te plaatsen? Geen probleem! Je kunt namelijk de huishoudaccu tijdens het rijden ook via de dynamo opladen!
6. Onze keuze
Tijdens de bouw van onze camper hebben wij eerst ons dakraam en ventilator geplaatst. Hierdoor bleef er beperkte ruimte voor de camper zonnepanelen over. Gelukkig hadden wij nog voldoende ruimte voor twee monokristallijne zonnepanelen, met elk een vermogen van 100 watt.
We hebben de zonnepanelen vervolgens in serie geschakeld. Wij kamperen vaak ‘off-grid’ en hebben hierdoor weinig last van schaduw op onze zonnepanelen. Serieschakeling was voor ons dus de beste keuze. De zonnepanelen zijn bevestigd met een dakspoiler i.c.m. “zijbeugels“.
Onze zonnepanelen zijn rechtstreeks op onze Ective SSI 15 aangesloten. Deze omvormer heeft een ingebouwde 20 Ampère MPPT-laadregelaar. Naast de omvormer heeft dit apparaat ook nog een ingebouwde acculader voor als je aan de walstroom staat. Deze combi-omvormer is dus ideaal, omdat het een 3-in-1 apparaat is!
Wil je jouw camper zonnepanelen en laadregelaar netjes in het camper elektra schema plaatsen? Dat kan heel eenvoudig! Om je een handje te helpen hebben we een bestand ontwikkeld waarin jij jouw unieke schema kunt ontwerpen.
Nu je weet welk zonnepanelen en laadregelaar voor jouw camper geschikt zijn, gaan we door naar het volgende onderwerp: huishoudaccu opladen via de dynamo.
Dit is afhankelijk van de grootte van het paneel. Een zonnepaneel van 100W kost gemiddeld zo’n €100,-
Een star zonnepaneel levert het meeste energie op.
Een flexibel zonnepaneel verlies ongeveer 10% t.o.v. een star zonnepaneel.
Om te berekenen hoeveel vermogen aan camper zonnepanelen jij nodig hebt, is het eerst handig om te weten hoeveel stroom jij dagelijks verbruikt. Om dit te berekenen, bedenk je eerst welke apparaten jij allemaal in jouw camper gebruikt. Ook bedenk je hoeveel uur per dag je deze apparaten gebruikt. De volgende stap is om deze gegevens in te vullen in dit programma.
Dat maakt niks uit. Het zonnepaneel wordt verbonden met een laadregelaar, dit apparaat zorgt ervoor dat de huishoudaccu geladen wordt met de juist spanning.
De kabels van je zonnepanelen worden aangesloten op een laadregelaar en vanaf de laadregelaar trek je kabels naar je huishoudaccu.
Zonnepanelen moeten op een apparaat aangesloten worden, ook wel een laadregelaar genoemd. Je kunt jouw zonnepanelen namelijk niet rechtstreeks op je accu aansluiten. De accu dient namelijk te worden opgeladen met de juiste laadspanning. En een laadregelaar zorgt hiervoor!
Een lithium accu.
Vergeleken met een loodzuur accu heeft een lithium accu verschillende voordelen: deze is lichter, kan dieper ontladen, laadt sneller op en neemt minder ruimte in beslag.
Zonnepanelen worden meestal in serie geschakeld, het aansluiten is eenvoudig en je kunt dunnere kabels gebruiken. Als er een of meerdere zonnepanelen in de schaduw liggen kiest men voor een parallelschakeling.
Wij hebben drie aansluitschema’s ontwikkeld, bekijk ze hier!
Dat kun je eenvoudig berekenen met de volgende formule: stroomsterkte(A) = vermogen(W) / spanning(V). 100W / 12V = 8,3A
Disclaimer: Camper-Elektra.com werkt samen met affiliate partijen, zoals Ective, Amazon en Renogy. Wanneer je iets koopt via een link op deze website, ontvangen we een kleine commissie. Jij betaalt echter precies hetzelfde! Op deze manier help jij ons met het onderhouden en uitbreiden van deze website. Dus: win-win!
7 gedachten over “Zonnepanelen en laadregelaars voor campers”
ik heb zonnepaneel op VW T5 als camper. maar de accu is oververhit.. Zonnepaneel werkt het goed.
De koelkast werkt wel, maar camperstekker van 12 volt en waterpomp werken niet. Vreemd
Wat moet ik doen, als accu oververhit voor zonnepaneel is.
Graag wat van u te horen.
Hi,
Ik zou de accu even laten doormeten door een garage, het klinkt alsof de accu defect is!
Goedenavond,
ik heb 2 mono kristal panelen op het dak van de camper, totaal 280 watt, de capaciteit van de mppt lader is 10 A. is dat niet te weinig?
gezien die 280 watt moet dat toch minimaal 20A zijn? Of is daar een formule voor?
voor de winter wil ik een mobiel vouwbaar tas zonnepaneel toevoegen omdat dan de dakpanelen weinig leveren.
kan ik die op dezelfde mppt lader aansluiten? Of hoe doe ik dat en moet er iets gedaan worden aan de instellingen van bijv. de EBL?
de accu die is gemonteerd is een 125 A lithium
Ik hoor graag en alvast bedankt voor de reactie!
mvg
Martin
Hi Martin,
De 10A laadregelaar die je momenteel hebt is inderdaad te klein voor je huidige installatie, deze kun je vervangen voor een 100/20 (http://camper-elektra.com/prijs-vergelijking/victron-smartsolar-mppt/).
Voor je opvouwbare zonnepanelen zou ik de 10A laadregelaar gebruiken die je momenteel gebruikt (mits de opvouwbare zonnepanelen niet te groot zijn).
Dus de huidige laadregelaar vervangen voor een 100/20, en de 10A die je nu in gebruik hebt zou je opnieuw kunnen gebruiken voor de opvouwbare panelen, deze die je dan wel opnieuw aan te sluiten op de verdeelstrippen of accu.
super, daar kan ik wat mee, bedankt!
Hi Martin,
Mag ik je om een advies vragen? Ik wil een 240w zonnepaneel plaatsen op mijn campervan. Er is een ebl NE355 met een solaraansluiting in de van. Ik wil de laadregelaar niet rechtstreeks op de boordaccu’s aansluiten omdat in de winter de starter accu dan niet geladen wordt. Welke laadregelaar kan je mij adviseren?
Hallo Martin,
Ik zit met een lastig probleem, hopelijk kun je mij verder helpen.
Ik heb 2 zonnepanelen parallel aangesloten op mijn mppt votronic triple lader met een 100Ah lithium accu. In de winter gebruik ik de camper als 2e auto en koppel ik de panelen en de accu af met 2 scheidingsschakelaars ter bescherming van de lithiumaccu. (één tussen de panelen en de lader en één tussen de lader en de accu)
Na 2 jaar probleemloos gebruik heb ik na afgelopen winter de panelen en accu weer aangesloten en na een tijdje merkt ik dat er niet werd geladen vanuit de panelen. Vervolgens heb ik de panelen ontkoppeld en direct onder het paneel gemeten. Op de ene bleek 12V te staan en op de ander maar 5V.
Deze panelen horen +18V te leveren dus lijken ze defect.
Heb jij enig idee wat hiervan de oorzaak zou kunnen zijn? Ik heb wel eens gelezen dat de volgorde van het ontkoppelen van belang is, maar de argumentatie daarbij ontbrak en ik begrijp ook niet waarom dat uit zou kunnen maken. Wellicht zie ik iets over het hoofd?
Alvast bedankt!